Do chrzanu !

Wcześniej o burakach, była mowa taka : Na raka – weź buraka  <<< zobacz. A wiadomym jest, że burak z chrzanem w ćwikle łączą się.
Wszak ćwikła bez chrzanu, byłaby „do chrzanu”, gdyby nie chrzan 🙂

Jak chrzan wygląda, każdy z Was wie, ale jeszcze trochę o nim napisać chcę …

   Chrzan znano już w starożytnym Egipcie, ale chrzan arktyczny jest dotąd jedną z ciekawostek botanicznych. Na olbrzymim lądzie Grenlandii prawie całkowicie pokrytym lodem rośnie, głównie na wybrzeżach, około 40 gatunków roślin nasiennych, a wśród nich – kwitnie chrzan. I to kwitnie i nie ginie nawet wtedy, gdy zaskoczą go silne mrozy.

   U nas chrzan (w Polsce) nie zawsze zakwita. Ale i tak rozmnaża się bez nasion, a z resztek korzeni. Wystarczy kawałek korzenia, a rozrośnie się i bywa nawet „upierdliwym” chwastem. Wiem, bo ja tak mam i trudno mnie sobie z nim radę dać. Teraz to muszę go tępić, żeby za bardzo mi się nie rozrósł … chociaż ziemi nie mam znakomitej. Zresztą nie uprawiam go, żeby majątek zeń mieć (a kto to wie, kto wie), jedynie dla  potrzeb swych. Niby chrzan rośnie na każdej ziemi, lecz dobre, wartościowe plony daje tylko na glebach głębokich, wilgotnych, ale przewiewnych i lekkich, oraz bogatych próchnicę.

   Chrzanem można leczyć wiele schorzeń wątroby, a także … piegi, smarując je tartym chrzanem, zmieszanym ze słodką śmietaną. Wartości odżywcze ma też nie do pogardzenia. Trochę białka, sporo wapnia i żelaza, a przede wszystkim witaminę C, 4-5 razy więcej niż cytryny i pomarańcze.
Ziemniaki i chrzan – ileż zdrowia nam da? <<< zobacz

   By nie płakać zanadto nad tarciem chrzanu, najlepiej ucierać go przy otwartym oknie, w lekkim przewiewie lub przez maszynkę. Na wylot maszynki nałożyć woreczek foliowy.

   ” A co w chrzanie piecze najbardziej i co wyciska łzy z oczu ?
Synigryna, olejek eteryczny, który nie daje się we znaki, dopóki nie zaczniemy trzeć chrzanu. Wtedy bowiem z uszkodzonych komórek wyzwalamy enzym o nadobnej nazwie: mironaza. Mironaza rozkłada synigrynę , powodując wydzielanie się między innymi piekącego w smaku olejku eterycznego. Chrzan wpływa korzystnie na trawienie i podnosi strawność pokarmów, równocześnie z nim zjadanych „. [1]

   Możemy nabyć słoik z chrzanem  tartym zakwaszanym kwaskiem cytrynowym. Kwasek nie niszczy witaminy C, którą potrafi doszczętnie rozłożyć ocet spirytusowy. Chrzan jest moczopędny, ale … nie żałujmy go sobie ! Jest wyjątkowo zdrowy.

Jaki chrzan kupować ?
Chrzan jednoroczny, starsze 2-3 letnie korzenie są zdrewniałe i mniej smaczne. Korzenie chrzanu powinny mieć 2,5 cm grubości, a od 25 cm wzwyż długości. Powinny też być gładkie, czyste, zdrowe, bez rozgałęzień i plam. Bo chrzan zimą jest wielkim skarbem. Najwartościowszy jest chrzan wtedy, gdy się go je zaraz po utarciu, bo zachowuje wszystkie swoje bogactwa. Chrzan łagodnieje, gdy jest gorący, na przykład w sosach.

   „” Francuscy smakosze nazywają sosy „poezją kuchni” lub mawiają, że „odpowiednio dobrany i przyrządzony sos jest tym dla dania, czym zapach dla róży”. Gdy jeden z przyjaciół gratulował znanemu grubasowi, który „kochał jeść”, słynnemu Gioacchino Rossiniemu świetnego sukcesu jego Cyrulika Sewilskiego w paryskiej operze, kompozytor machnął ręką i rzekł: „Opera to jeszcze nic, ale spróbuj mojego sosu ! „” [1]

Źródło:
[1] … ” Czy wiesz co jesz ” – Irena Gumowska, 1985